Màn hình hiển thị có thể được coi là phần quan trọng nhất của phần
cứng đối với tivi, máy tính, máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh.
Tuy nhiên để giải thích chi tiết và cụ thể về các loại màn hình này để
người dùng có thể hiểu được cũng không phải là điều dễ dàng.
Các
loại màn hình có thể được đo lường kiểm tra, nhưng hầu hết mọi người
đều không quen thuộc với các chỉ số đo và cũng không thể hiểu rõ các chỉ
số đó có nghĩa là gì hoặc chúng có liên quan gì đến kinh nghiệm lựa
chọn và mua sắm màn hình của người dùng.
Tương
phản, các cấp độ của màu đen (Black level), gam màu, tính đồng nhất là
những cụm từ có vẻ như khá phức tạp, nhưng cũng không thực sự khó để nắm
bắt. Dưới đây là những phân tích với các điều khoản bạn cần phải tìm
hiểu khi xem xét và quyết định mua một chiếc màn hình máy tính xách tay
cho mình.
Tỷ lệ tương phản
Tỉ
lệ tương phản (Contrast Ratio) là cụm từ mà chắc chắn rất nhiều người
dùng máy tính hiện nay đã từng nghe qua. Chúng ta thường được nghe nhà
sản xuất, nhất là sản xuất TV quảng cáo rằng màn hình của họ cho tỷ lệ
tương phản như màn hình này có tỷ lệ tương phản 1000.000:1, thậm chí là
1000000000:1. Theo giải thích đơn giản của các nhà sản xuất TV thì độ
tương phản càng cao thì trên lí thuyết màn hình của họ càng tốt. Vậy đâu
là thực chất của vấn đề.
Tỷ
lệ tương phản được hiểu là tỉ lệ độ sáng giữa màu sáng nhất (trắng) và
màu tối nhất (đen) trên màn hình. Nói một cách đơn giản, nó là sự khác
biệt giữa hai màu đen và trắng. Mỗi bước giữa hai mức đen trắng gần nhau
nhất được gọi là step, và càng có nhiều step trong khoảng giữa mức sáng
nhất (max level) và tối nhất (min level), màn hình càng có khả năng
hiển thị sắc nét. Từ đó, độ tương phản của màn hình được đo bằng thông
số tỉ lệ ‘số step’:1. Ví dụ: 500:1, 600:1, 1000:1...
Tuy
nhiên có 2 loại tỷ lệ tương phản cần phân biệt là độ tương phản tĩnh
(static contrast) và tương phản động (dynamic contrast). Độ tương phản
tĩnh là tỉ lệ giữa 2 điểm sáng nhất và điểm tối nhất trên màn hình tại
cùng một thời điểm xác định. Trong khi đó, độ tương phản động là chỉ số
đo lường giữa điểm tối nhất và sáng nhất mà khả năng màn hình có thể đạt
được.
Có thể hiểu đơn giản hơn về cách đo độ
tương phản động như sau: Nhà sản xuất cho màn hình chỉ hiện thị một màu
tối nhất, sau đó cho màn hình chỉ hiển thị màu sáng nhất rồi đo chênh
lệch giữa hai trường hợp. Trong khi độ tương phản tĩnh rơi vào khoảng
1500:1 tới 2000:1 là đủ cho các màn hình hiện nay, độ tương phản động đã
đạt tới con số hàng triệu, thậm chí vô hạn. Và đây chính là độ tương
phản mà nhà sản xuất màn hình TV thường hay dùng để "quảng cáo" cho sản
phẩm của họ và nó không có nhiều ý nghĩa trong thực tế.
Tuy
nhiên, điều đó không có nghĩa là tỷ lệ tương phản không quan trọng. Đây
là 1 căn cứ quan trọng ảnh hưởng tới khả năng cảm nhận độ sáng và độ
chi tiết hình ảnh của người xem. Nếu màn hình có độ tương phản quá thấp,
bạn sẽ thấy hình ảnh hiển thị nhợt nhạt, không có độ chi tiết.
Độ sáng Nit
Độ
sáng của màn hình là khá quan trọng đối với các thiết bị di động như
máy tính xách tay, điện thoại thông minh, máy tính bảng. Hầu hết các
thiết bị này đều dùng màn hình gương để tăng cường độ tương phản, nhưng
màn hình gương thường khiến cho thiết bị gặp phải hiện tượng phản xạ ánh
sáng khi sử dụng ngoài trời. Tuy nhiên, các màn hình có độ sáng (nit)
cao có thể khắc phục được tình trạng này.
Màn hình của MacBook Pro Retina 13 inch có độ sáng rất cao, lên tới 300 nit.
Nit
là đơn vị tiêu chuẩn của độ sáng được sử dụng để mô tả các nguồn ánh
sáng khác nhau. Độ sáng nit cao hơn có nghĩa là màn hình hiển thị sáng
hơn, màn hình hiển thị của các loại máy tính xách tay và các thiết bị di
động thường có độ sáng trung bình khoảng từ 200 nit đến 300 nit. Những
màn hình có độ sáng lớn hơn 300 nit là khá tốt và lớn hơn 500 nit là rất
tốt. Hiện nay, ngoại trừ các loại ti vi với độ sáng có thể lên tới 1000
nit, chỉ có một ít thiết bị mới có độ sáng lớn hơn mức 500 nit này.
Tông màu đen và trắng
Một
trong những đánh giá quan trọng của màn hình chính là mức độ màu đen và
trắng, được đánh giá bằng độ sáng tương ứng của các màu hiển thị trên
màn hình.
Trong đó màu đen có trị số càng thấp
càng tốt. Từ 0 đại diện cho mức độ màu đen tuyệt đối. Con số này có liên
quan bởi vì nó ảnh hưởng đến việc màn hình hiển thị như thế nào khi xử
lý những hình ảnh tối. Nếu bạn đã từng xem một bộ phim trên một màn hình
kém, bạn sẽ nhận thấy rằng độ chi tiết bị giảm trong những cảnh tối. Đó
là bởi màn hình là không có khả năng tái tạo những phần tối nhất của
hình ảnh.
Màu
trắng thì hoàn toàn ngược lại. Giá trị càng cao thì càng tốt. Một mức
độ trắng tối đa của gam màu RGB là 255, do đó một màn hình hiển thị lý
tưởng sẽ có độ trắng gần bằng con số đó và hiển thị một màu trắng sáng
không tì vết.
Màn hình hiện đại có thể xử lý
tốt về mức độ màu trắng hơn là mức độ màu đen, vì vậy nó thường không
phải là chất lượng được xác định. Tuy nhiên, một kết quả đặc biệt tốt
hay xấu có thể làm cho mọi sự trở nên khác biệt.
cứng đối với tivi, máy tính, máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh.
Tuy nhiên để giải thích chi tiết và cụ thể về các loại màn hình này để
người dùng có thể hiểu được cũng không phải là điều dễ dàng.
Các
loại màn hình có thể được đo lường kiểm tra, nhưng hầu hết mọi người
đều không quen thuộc với các chỉ số đo và cũng không thể hiểu rõ các chỉ
số đó có nghĩa là gì hoặc chúng có liên quan gì đến kinh nghiệm lựa
chọn và mua sắm màn hình của người dùng.
Tương
phản, các cấp độ của màu đen (Black level), gam màu, tính đồng nhất là
những cụm từ có vẻ như khá phức tạp, nhưng cũng không thực sự khó để nắm
bắt. Dưới đây là những phân tích với các điều khoản bạn cần phải tìm
hiểu khi xem xét và quyết định mua một chiếc màn hình máy tính xách tay
cho mình.
Tỷ lệ tương phản
Tỉ
lệ tương phản (Contrast Ratio) là cụm từ mà chắc chắn rất nhiều người
dùng máy tính hiện nay đã từng nghe qua. Chúng ta thường được nghe nhà
sản xuất, nhất là sản xuất TV quảng cáo rằng màn hình của họ cho tỷ lệ
tương phản như màn hình này có tỷ lệ tương phản 1000.000:1, thậm chí là
1000000000:1. Theo giải thích đơn giản của các nhà sản xuất TV thì độ
tương phản càng cao thì trên lí thuyết màn hình của họ càng tốt. Vậy đâu
là thực chất của vấn đề.
Tỷ
lệ tương phản được hiểu là tỉ lệ độ sáng giữa màu sáng nhất (trắng) và
màu tối nhất (đen) trên màn hình. Nói một cách đơn giản, nó là sự khác
biệt giữa hai màu đen và trắng. Mỗi bước giữa hai mức đen trắng gần nhau
nhất được gọi là step, và càng có nhiều step trong khoảng giữa mức sáng
nhất (max level) và tối nhất (min level), màn hình càng có khả năng
hiển thị sắc nét. Từ đó, độ tương phản của màn hình được đo bằng thông
số tỉ lệ ‘số step’:1. Ví dụ: 500:1, 600:1, 1000:1...
Tuy
nhiên có 2 loại tỷ lệ tương phản cần phân biệt là độ tương phản tĩnh
(static contrast) và tương phản động (dynamic contrast). Độ tương phản
tĩnh là tỉ lệ giữa 2 điểm sáng nhất và điểm tối nhất trên màn hình tại
cùng một thời điểm xác định. Trong khi đó, độ tương phản động là chỉ số
đo lường giữa điểm tối nhất và sáng nhất mà khả năng màn hình có thể đạt
được.
Có thể hiểu đơn giản hơn về cách đo độ
tương phản động như sau: Nhà sản xuất cho màn hình chỉ hiện thị một màu
tối nhất, sau đó cho màn hình chỉ hiển thị màu sáng nhất rồi đo chênh
lệch giữa hai trường hợp. Trong khi độ tương phản tĩnh rơi vào khoảng
1500:1 tới 2000:1 là đủ cho các màn hình hiện nay, độ tương phản động đã
đạt tới con số hàng triệu, thậm chí vô hạn. Và đây chính là độ tương
phản mà nhà sản xuất màn hình TV thường hay dùng để "quảng cáo" cho sản
phẩm của họ và nó không có nhiều ý nghĩa trong thực tế.
Tuy
nhiên, điều đó không có nghĩa là tỷ lệ tương phản không quan trọng. Đây
là 1 căn cứ quan trọng ảnh hưởng tới khả năng cảm nhận độ sáng và độ
chi tiết hình ảnh của người xem. Nếu màn hình có độ tương phản quá thấp,
bạn sẽ thấy hình ảnh hiển thị nhợt nhạt, không có độ chi tiết.
Độ sáng Nit
Độ
sáng của màn hình là khá quan trọng đối với các thiết bị di động như
máy tính xách tay, điện thoại thông minh, máy tính bảng. Hầu hết các
thiết bị này đều dùng màn hình gương để tăng cường độ tương phản, nhưng
màn hình gương thường khiến cho thiết bị gặp phải hiện tượng phản xạ ánh
sáng khi sử dụng ngoài trời. Tuy nhiên, các màn hình có độ sáng (nit)
cao có thể khắc phục được tình trạng này.
Màn hình của MacBook Pro Retina 13 inch có độ sáng rất cao, lên tới 300 nit.
Nit
là đơn vị tiêu chuẩn của độ sáng được sử dụng để mô tả các nguồn ánh
sáng khác nhau. Độ sáng nit cao hơn có nghĩa là màn hình hiển thị sáng
hơn, màn hình hiển thị của các loại máy tính xách tay và các thiết bị di
động thường có độ sáng trung bình khoảng từ 200 nit đến 300 nit. Những
màn hình có độ sáng lớn hơn 300 nit là khá tốt và lớn hơn 500 nit là rất
tốt. Hiện nay, ngoại trừ các loại ti vi với độ sáng có thể lên tới 1000
nit, chỉ có một ít thiết bị mới có độ sáng lớn hơn mức 500 nit này.
Tông màu đen và trắng
Một
trong những đánh giá quan trọng của màn hình chính là mức độ màu đen và
trắng, được đánh giá bằng độ sáng tương ứng của các màu hiển thị trên
màn hình.
Trong đó màu đen có trị số càng thấp
càng tốt. Từ 0 đại diện cho mức độ màu đen tuyệt đối. Con số này có liên
quan bởi vì nó ảnh hưởng đến việc màn hình hiển thị như thế nào khi xử
lý những hình ảnh tối. Nếu bạn đã từng xem một bộ phim trên một màn hình
kém, bạn sẽ nhận thấy rằng độ chi tiết bị giảm trong những cảnh tối. Đó
là bởi màn hình là không có khả năng tái tạo những phần tối nhất của
hình ảnh.
Màu
trắng thì hoàn toàn ngược lại. Giá trị càng cao thì càng tốt. Một mức
độ trắng tối đa của gam màu RGB là 255, do đó một màn hình hiển thị lý
tưởng sẽ có độ trắng gần bằng con số đó và hiển thị một màu trắng sáng
không tì vết.
Màn hình hiện đại có thể xử lý
tốt về mức độ màu trắng hơn là mức độ màu đen, vì vậy nó thường không
phải là chất lượng được xác định. Tuy nhiên, một kết quả đặc biệt tốt
hay xấu có thể làm cho mọi sự trở nên khác biệt.